რა არის აკრედიტივი?

აკრედიტივი გულისხმობს წერილობით სერტიფიკატს, რომელსაც ბანკი გასცემს ექსპორტიორისთვის (გამყიდველისთვის) იმპორტიორის (მყიდველის) მოთხოვნით, საქონლის გადახდის გარანტირებისთვის. აკრედიტივით, ბანკი აძლევს ექსპორტიორს უფლებამოსილებას, გამოსცეს გაცვლითი ვალდებულება, რომელიც არ აღემატება მითითებულ თანხას გადამისამართებულ ბანკთან ან გადამხდელად დანიშნულ ბანკთან, აკრედიტივით გათვალისწინებული პირობების შესაბამისად, და დაურთოს გადაზიდვის დოკუმენტები საჭიროებისამებრ და გადაიხადოს საქონლის დროულად მიღებაზე დანიშნულ ადგილას.

საკრედიტო წერილით გადახდის ზოგადი პროცედურაა:

1. იმპორტისა და ექსპორტის ორივე მხარემ გაყიდვის ხელშეკრულებაში ნათლად უნდა განსაზღვროს, რომ გადახდა უნდა განხორციელდეს აკრედიტივით;
2. იმპორტიორი წარუდგენს აკრედიტივის განაცხადს იმ ბანკში, სადაც ის მდებარეობს, ავსებს აკრედიტივის განაცხადს, იხდის აკრედიტივის გარკვეულ დეპოზიტს ან იძლევა სხვა გარანტიებს და სთხოვს ბანკს (ემიტენტ ბანკს) ექსპორტიორისთვის აკრედიტივის გაცემას;
3. ემიტენტი ბანკი გასცემს აკრედიტივურ წერილს, რომელზეც ექსპორტიორი ბენეფიციარად ითვლება განაცხადის შინაარსის შესაბამისად და აცნობებს ექსპორტიორს აკრედიტივის შესახებ მისი აგენტი ბანკის ან ექსპორტიორის ადგილმდებარეობის კორესპონდენტი ბანკის მეშვეობით (ერთობლივად მოხსენიებული, როგორც კონსულტანტი ბანკი);
4. მას შემდეგ, რაც ექსპორტიორი გადაზიდავს საქონელს და მიიღებს აკრედიტივით მოთხოვნილ გადაზიდვის დოკუმენტებს, ის სესხის გაცემაზე მოლაპარაკებებს აწარმოებს იმ ბანკთან, სადაც ის მდებარეობს (ეს შეიძლება იყოს კონსულტანტი ბანკი ან სხვა ბანკები) აკრედიტივის დებულებების შესაბამისად;
5. სესხის მოლაპარაკების შემდეგ, მომლაპარაკებელი ბანკი მიუთითებს აკრედიტივის თასზე მოსალაპარაკებელ თანხას.

აკრედიტივის წერილის შინაარსი:

① თავად აკრედიტივის განმარტება; როგორიცაა მისი ტიპი, ხასიათი, მოქმედების ვადა და ვადის გასვლის ადგილი;
② საქონლის მოთხოვნები; აღწერა ხელშეკრულების მიხედვით
③ ტრანსპორტის ბოროტი სული
④ დოკუმენტების მოთხოვნები, კერძოდ, ტვირთის დოკუმენტები, სატრანსპორტო დოკუმენტები, სადაზღვევო დოკუმენტები და სხვა შესაბამისი დოკუმენტები;
⑤სპეციალური მოთხოვნები
⑥გადახდის გარანტიის მიზნით, გამცემი ბანკის პასუხისმგებლობის საკანცელარიო დოკუმენტები ბენეფიციარისა და ჩეკის მფლობელისთვის;
⑦ უცხოური სერტიფიკატების უმეტესობას აქვს შემდეგი ნიშანი: „თუ სხვა რამ არ არის მითითებული, ეს სერტიფიკატი დამუშავებულია საერთაშორისო სავაჭრო პალატის „დოკუმენტური აკრედიტივების ერთიანი წეს-ჩვეულებებისა და პრაქტიკის“ შესაბამისად, ანუ ICC-ის პუბლიკაცია No. 600 („ucp600“)“;
⑧T/T ანაზღაურების პუნქტი

აკრედიტივის სამი პრინციპი

① აკრედიტივის ტრანზაქციების დამოუკიდებელი აბსტრაქტული პრინციპები
② აკრედიტივი მკაცრად შეესაბამება პრინციპს
③ აკრედიტივის თაღლითობის გამონაკლისების პრინციპები

მახასიათებლები:

საკრედიტო წერილს სამი მახასიათებელი აქვს:
პირველ რიგში, აკრედიტივი თვითკმარი ინსტრუმენტია, აკრედიტივი არ არის მიმაგრებული გაყიდვის ხელშეკრულებაზე და ბანკი დოკუმენტების შემოწმებისას ხაზს უსვამს აკრედიტივისა და ძირითადი ვაჭრობის გამიჯვნის წერილობით დამოწმებას;
მეორე ის არის, რომ აკრედიტივი წმინდა დოკუმენტური ტრანზაქციაა და აკრედიტივი წარმოადგენს გადახდას დოკუმენტებით, რომელიც არ ექვემდებარება საქონელს. თუ დოკუმენტები თანმიმდევრულია, ემიტენტი ბანკი უპირობოდ იხდის;
მესამე ის არის, რომ გადახდის პირველადი ვალდებულებებისთვის პასუხისმგებელია ემიტენტი ბანკი. აკრედიტივი არის საბანკო კრედიტის სახეობა, რომელიც წარმოადგენს ბანკის საგარანტიო დოკუმენტს. გადახდის პირველადი ვალდებულება ემიტენტ ბანკს ეკისრება.

ტიპი:

1. იმის მიხედვით, თან ახლავს თუ არა აკრედიტივის დოკუმენტაცია, იგი იყოფა დოკუმენტურ აკრედიტივად და შიშველ აკრედიტივად.
2. ემიტენტი ბანკის პასუხისმგებლობის მიხედვით, ის შეიძლება დაიყოს: შეუქცევადი აკრედიტივი და შექცევადი აკრედიტივი.
3. იმის მიხედვით, არსებობს თუ არა გადახდის გარანტიის სხვა ბანკი, ის შეიძლება დაიყოს: დადასტურებულ აკრედიტივიდად და გამოუყენებელ აკრედიტივიდად.
4. გადახდის სხვადასხვა ვადის მიხედვით, ის შეიძლება დაიყოს: ხილული აკრედიტივი, სასესხო აკრედიტივი და ყალბი სასესხო აკრედიტივი.
5. იმის მიხედვით, შესაძლებელია თუ არა ბენეფიციარის უფლებების გადაცემა აკრედიტივზე, იგი შეიძლება დაიყოს: გადაცემადი აკრედიტივი და არაგადაცემადი აკრედიტივი.
6. წითელი პუნქტის მქონე აკრედიტივი
7. მტკიცებულების ფუნქციის მიხედვით, ის შეიძლება დაიყოს: ფოლიო აკრედიტივი, ბრუნვადი აკრედიტივი, ზედიზედ აკრედიტივი, წინასწარი აკრედიტივი/პაკეტური აკრედიტივი, სარეზერვო აკრედიტივი.
8. ბრუნვადი აკრედიტივის მიხედვით, იგი შეიძლება დაიყოს: ავტომატური ბრუნვადი, არაავტომატური ბრუნვადი, ნახევრად ავტომატური ბრუნვადი.